Kişinin yaneşeliığı toplum zarfında değeri olan , kudret, biçimci ve başka davranış biçimlerini geliştirdiği süreçlerin tümüdür.
Terbiye, önceden saptanmış esaslara bakarak insanların davranışlarında belirli gelişmeler katkısızlamaya yarayan planlı etkisinde bırakır sürecidir.
Terbiye; bireyin davranışlarındaki yaşantısı vasıtasıyla kasıtlı olarak ve isteyerek bileğfiilme meydana getirme sürecidir.
Görüldüğü kadar eğitimin bir çok tanılamamı yapılabilmektedir. Ancak, hasetmüzde çoğunlukla yeğleme edilen tanılamam:
“Bireyin davranışında, kendi yaşantısı vasıtasıyla ve kasıtlı olarak matlup yönde( eğitimin amaçlarına iyi ) bileğfiilme meydana getirme sürecidir.” Şeklindedir.
Bu teşhis bakarak;
· Terbiye bir süreçtir.
· Terbiye sürecinde, bireyin davranışlarının matlup yönde bileğfiiltirilmesi amaçlanmaktadır.
· Davranışlarındaki bileğfiilme kasıtlı olarak gerçekleştirilmektedir.
· Terbiye sürecinde bireyin kendi yaşantıları esastır.
EĞİTİMİN SÜRECİ
Eğitimin üç baş öğesi vardır.
1. Yalnızç
2. Öğretme ve öğrenme etkinlikleri
3. Bileğerlendirmeler
Terbiye amaçla adım atar, öğretme-öğrenme etkinlikleriyle devam eder ve yorum ile son bulur. Sürecin bu mantığı eksiksiz kültürler midein aynıdır. Yalnızçların içinde ne olduğu ve öğrenme midein kullanılan öğretme şekilleri kültürden kültüre bakarak bileğfiilebilir, ancak sürecin doğbeyı bileğfiilmez.
Terbiye kapsamı ve tanılamamlanması açısından çok geniş bir kavramdır. Tarih süresince birbir hayli filozof ve pedagog, eğitimin ne evetğuna üstüne farklı farklı tanılamamlamalarda bulunmuşdolaşma. Hasetmüzde ise eğitimin akseptans edilen ölçünlü tanılamamı şudur: Terbiye, bireyin davranışlarında kendi yaşantıları vasıtasıyla kasıtlı olarak istendik davranış bileğfiilikliği meydana getirme sürecidir. Bu tanılamamlama ekseninde eğitimin umumi hatları çizilebilir. Bu tanılamamlamanın zarfında eğitime üstüne temelı önemli kavramlar vardır. Özellikle “kendi yaşantıları vasıtasıyla”, “kasıtlı olarak”, “istendik davranış bileğfiilikliği” ve “müddetç” kadar kelimeler eğitimin asıl taşlarıdır.
Terbiye, insanoğlu midein dirim boyu devam fail bir süreçtir ve davranışlarda değişiklik meydana getirir. Bu davranış değişimleri ise bireyin kendi tecrübelerine dayanır. Davranış değişimleri istendik kısaca beklentilere ve hedeflere iyi olabileceği kadar istenmedik yönde bile gelişebilir. Terbiye sürecinin fiilletilmesi ise kasıtlı kısaca programlı ve programlı olabileceği kadar gelişigüzel bile mümkün. Kasıtlı olarak yapılan eğitime formal eğitim, gelişigüzel yapılan eğitime ise informal eğitim denir. Henüz açıklayıcı bir örnek verirsek meslek, dershane, eğitim merkezleri kadar mekânlarda verilen eğitim formal; bireyin kendi çevresinden edinmiş olduğu ve planlı programlı sıfır eğitim ise informal eğitidir. Kısaca eğitim sadece okullardaki öğrenmelerle sınırlı bileğildir.
Terbiye Türleri
Terbiye türlerine bakarak sınıflandırıldığında formal ve informal eğitim tamamlanmak üzere dü tür ortaya çıkar. Formal eğitim okullarda ya da kurumlarda belirli bir niyet ve izlence çerçevesinde gerçekleştirilir ve bu eğitim tipinin belirli bir amacı vardır. Bu düzende eğitim süreci idari bir kadro ve eğitmenler aracılığıyla planlanır. İnformal eğitim ise bizatihi gelişen plansız ve programsız yapılan eğitimdir ki birey bu eğitimi içtimai çevresinden gizil olarak edilir.
Terbiye Sistemi
Terbiye, bir model olarak ele hileındığında ise eğitim sisteminin üç baş ögesi bulunmaktadır: Bunlar kaynaklar, süreçler ve çıktılardır. Referans; eğitimin beslendiği öğretmen, öğrenci, bina, donanım, maliyet, personel kadar fiziki unsurlardır. Müddetç; meslek zarfında meydana gelen dersler, öğrenme yaşantıları ve öğüt aktiviteleridir. Çıktılar ise bireyde ihtisas, yeterlilik, yetki, imtihan geriları kadar matlup davranış bileğfiiliklikleridir.